Iñaki Alberdi - Musika Klasikoko Zikloa Araban - kulturaraba
Iñaki Alberdi - Musika Klasikoko Zikloa Araban
15/08/2022
Ordutegia: 20:00
Tokia: Trebiñu. Jasokundeko Andra Mariaren Eliza. Argote
Prezioa: Doan
IÑAKI ALBERDI
Obras de Soler - Piazzolla lanak
Programa
Suite diacrónica
Antonio Soler (1729-1783)
Sonata R.49 en re menor
Astor Piazzolla (1921-1992)
Contrabajísimo
Antonio Soler
Sonata R. 25 en re menor
Astor Piazzolla
Picasso
Astor Piazzolla
Ave María
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Chacona, de la Partita nº2 en re menor,
BWV 1004
Antonio Soler
Sonata R. 18 en do menor
Astor Piazzolla
Contrastes
Antonio Soler
Sonata R.24 en re menor
Sonata R.45 en Sol Mayor
Astor Piazzolla
Pedro y Pedro
Iraupena: 60’
Iñaki Alberdi, acordeoia
PROGRAMAREN GAINEKO OHARRAK
Akordeoiaren historia oso anitza da, eta ez da lineala. 1929an Cyrill Demianek asmatu zuenetik, etengabe izan ditu bilakaera eta egokitzapen ugari, eraikitzaile bakoitzaren sormenaren eta konpositoreek eta interpretatzaileek ematen zizkioten erabilera praktikoen araberakoak. Horren guztiaren adibide garbia da aldi berean existitu izana akordeoia, bandoneona, kontzertina edo harmoniuma eta haien aldaera guztiak.
Akordeoi interpretatzaile naizen aldetik, musikaren munduan izan dudan ibilbidea etengabe egon da harremanetan sorkuntza garaikidearekin, eta sorkuntza prozesu osoan zehar konpositore ugarirekin eskuz esku lan egiteko pribilegioa izan dut. Gaur egungo musikaren parte izatea pribilegio bat izan da, eta da, baina beti egon da nire zati bat, musikari gisa, mendebaldeko musikaren tradizio aberatsaren eramaile izateko beharra zuena, nire instrumentuaren ezaugarri teknikoek horretarako aukera ematen zutenean. Horren ondorioz, Josquin Desprez, Tomás Luis de Victoria, J.S. Bach, Antonio Soler eta, gure garaitik gertuxeago, Isaac Albénizen musika transkribatu, grabatu eta kontzertuan interpretatu dut.
Astor Piazzollaren (1921-1992) konposizio ezaugarri nagusietako bat estilo desberdin askotara jotzeko gaitasuna da, hala nola barrokoa eta musika akademikoa oro har, musika tradizionalak, jazza eta baita popa ere, hibridazio horrekin indar eta nortasun eztabaidaezineko musika hizkuntza lortuz. Bere obra laidoztatua izan zen bere herrialdean, eta estigmatizatu egin zuten, estetika sailkaezineko tangoaren suntsitzailetzat hartuta. Hala ere, haren aurkikuntzek unibertso eta sentsibilitate musikal bat sortu zuten, zeinarekin mundu osoko melomanoek bat egin baitzuten.
Piazzollak beti balio izan dit sorkuntza garaikidera sartzeko giltza gisa. Nire “Open the door!” programetan, aukera izan dut nire entzuleei ezagutarazteko gaur egungo soinu munduekiko dudan lilura, biziki herrikoia eta unibertsala den haren harmonia eta konplexutasun unibertsalari esker zabalduta dagoen tapiz gorriari esker.
Hala ere, haren jaiotzaren mendeurrena antzinako musikari eskainitako hau bezalako jaialdi batean ospatzeko, proposamenak iraganari begiratu behar zion eta antzeko formula batekin —baina ez berdinarekin— integratu behar zuen. Kasu honetan, nahi izan dut Antonio Solerren (1689-1783) barrokoaren eta klasizismoaren arteko soinu liluragarri eta hibridoak sarrera egitea Piazzollaren soinu unibertsoari, testuinguru honetan, haren teklaturako ehun sonata baino gehiagotan (eskuz idatziak eta datatu gabeak) maisutasunez hedatzen duen kutsu iberiko sakonari esker. Lau blokeen erdian, sorbete gisa gure diptikoan, Bachen Chacona eta Piazzolla gure omenduaren Ave María lanek alderdi espiritualago eta abstraktuago bat ere erakusten digute, eta barkaezina zen hori zuei ez eskaintzea.
Bai Soler eta bai Piazzolla hainbat dantza folklorikoren eta jatorri apalekoen —hala nola fandangoa eta, jakina, tangoa— erritmo eta moldeetan inspiratu ziren, batzuentzat modu nabarian eta beste batzuentzat ez hain nabarian, eta programa honen izenburua bat dator horrekin. Formula barroko bati jarraituz, alegia, askotariko dantzak elkarren ondoan jarri eta goragoko musika unitate batean suite izenpean multzokatuz, denborarekin eta espazioarekin jostatu nahi izan naiz, suite diakroniko ez hain inprobisatu hau sortzeko.
Kontzertu hau Arabako Musika Klasikoko Zikloaren parte da. Abuztuko bigarren hamabostaldian, egingo da Trebiñun, Bilarren, Artziniegan, Santikurutze Kanpezun, Zalduondon eta Murgian, eta eskaintza askotarikoa eta kalitatezkoa izango da; besteak beste, ospe handiko soinulariak, ganbera orkestra, harizko taldeak...